Leestijd: 4 minuten
"Wat niet gezien en erkend wordt, blijft in de schaduw invloed uitoefenen."
In mijn vorige artikel, Wat is trauma echt? – De gelaagdheid van trauma en hoe het zich vastzet in lichaam en geest, besprak ik hoe trauma niet alleen een herinnering is, maar een ervaring die diep in ons lichaam en zenuwstelsel wordt opgeslagen. Trauma kan sluimeren onder de oppervlakte en, zonder dat we het doorhebben, onze gedachten, emoties en zelfs onze relaties beïnvloeden.
Maar hoe uit trauma zich in ons dagelijks leven? En waarom merken we het soms pas als het ons belemmert in verbinding, groei of zelfvertrouwen?
In dit artikel verkennen we:
- De subtiele manieren waarop trauma ons gedrag beïnvloedt
- Hoe trauma doorwerkt in onze relaties
- De impact van trauma op ons zelfbeeld en identiteit
-
Trauma en gedrag – overlevingsmechanismen die ons vastzetten
Wanneer trauma niet verwerkt is, blijft het actief in ons systeem. Dit betekent dat we onbewust reageren vanuit oude pijn, zonder dat we beseffen dat die pijn ons gedrag stuurt.
Veelvoorkomende gedragsreacties bij onverwerkt trauma zijn:
- Hyperwaakzaamheid – Altijd op je hoede zijn, moeilijk kunnen ontspannen, overmatig controleren van situaties.
- Vermijding – Moeite met intimiteit, situaties vermijden waarin kwetsbaarheid nodig is.
- Emotionele afstand – Moeilijk toegang hebben tot gevoelens, disconnectie met jezelf of anderen.
- Overpleasing – Grenzen niet durven aangeven, een diepgewortelde angst voor afwijzing.
- Impulsief of destructief gedrag – Overmatig werken, verslavingen of destructieve relaties als manier om pijn te verdoven.
Reflectievraag: Zijn er gedragingen die jij steeds herhaalt, ook als ze je niet helpen? Kun je ze terugleiden naar een eerdere ervaring?
-
Trauma en relaties – de schaduw van oude wonden
Onze hechtingsstijl wordt grotendeels gevormd door onze vroege ervaringen. Als we in onze jeugd emotioneel niet gehoord of gesteund werden, kan dit later in het leven doorwerken in onze relaties.
Veelvoorkomende patronen in relaties als gevolg van trauma:
🔹 Bindingsangst – Intimiteit voelt onveilig, er is een neiging om afstand te creëren zodra iemand dichtbij komt.
🔹 Verlatingsangst – Er is een diepgewortelde angst om verlaten te worden, wat zich uit in emotionele afhankelijkheid of extreme jaloezie.
🔹 Aantrekken-afstoten dynamiek – Constant schakelen tussen nabijheid zoeken en wegduwen.
🔹 Moeite met grenzen – Niet durven aangeven wat je nodig hebt, of juist te rigide grenzen hanteren om pijn te vermijden.
Deze patronen kunnen destructief zijn, vooral als we niet herkennen dat ze voortkomen uit onverwerkte pijn.
Stap naar bewustwording: Wanneer een relatie een diepe emotionele reactie oproept, stel jezelf dan de vraag: “Is dit een reactie op het nu, of reageer ik vanuit oude pijn?”
-
Trauma en zelfbeeld – de invloed van het verleden op wie we denken te zijn
Trauma kan een blijvende impact hebben op hoe we onszelf zien. Vooral als pijnlijke ervaringen vroeg in het leven hebben plaatsgevonden, kunnen ze onbewust deel worden van onze identiteit.
Veelvoorkomende gevolgen van trauma op het zelfbeeld:
🔹 Innerlijke kritiek – Een stem die zegt dat je niet goed genoeg bent.
🔹 Perfectionisme – De drang om alles foutloos te doen om controle te houden.
🔹 Schuld en schaamte – Het gevoel dat er iets ‘mis’ is met jou, zelfs zonder duidelijke reden.
🔹 Het gevoel ‘niet echt’ te zijn – Dissociatie van je ware gevoelens en verlangens.
Deze patronen zorgen ervoor dat we vast blijven zitten in een beperkt zelfbeeld, terwijl de waarheid is dat we veel meer zijn dan onze wonden.
Oefening: Sluit je ogen en vraag jezelf: “Welke overtuiging over mijzelf draag ik mee die eigenlijk niet van mij is?”
Van bewustwording naar heling
Onzichtbare wonden beïnvloeden ons op manieren die we niet altijd direct herkennen. Door patronen in gedrag, relaties en zelfbeeld te onderzoeken, kunnen we de eerste stap zetten naar heling.
In het volgende artikel in deze reeks ga ik dieper in op het helingsproces: hoe we van overleven naar leven kunnen bewegen.
Wil je meer leren over trauma en persoonlijke groei? Volg mij op LinkedIn of bezoek mijn pagina Traumatherapie voor begeleiding.
Met warme groet,
Marcel