Trauma op de werkvloer: Hoe om te gaan met de onzichtbare lasten

Trauma kan niet alleen leiden tot emotionele of fysieke symptomen tijdens werktijd, maar ook na werktijd doorwerken, bijvoorbeeld in de vorm van slaapproblemen. Werknemers kunnen ’s nachts wakker liggen of overvallen worden door stressvolle gedachten en herinneringen, wat hun energieniveau en functioneren op het werk sterk beïnvloedt.

In deze blog onderzoeken we hoe trauma zich kan uiten op de werkvloer, wat je als werknemer, werkgever en collega kunt doen, en hoe om te gaan met de slaapstoornissen die vaak voorkomen bij traumagerelateerde stress.

De impact van trauma op werknemers

Trauma heeft niet alleen invloed op het emotionele welzijn, maar kan ook cognitieve prestaties en fysieke gezondheid beïnvloeden. Werknemers die trauma hebben ervaren, kunnen last hebben van stress, verminderde concentratie, prikkelbaarheid en uitputting. Slaapproblemen komen vaak voor bij trauma, wat ervoor kan zorgen dat werknemers de volgende dag op het werk uitgeput en minder gefocust zijn. Veel mensen die te maken hebben met trauma, worden ’s nachts wakker met overweldigende stress, wat hun herstel ernstig belemmert.

Deze fysieke en emotionele reacties zijn niet het resultaat van onwil of een gebrek aan inzet, maar van een diepgaande stressrespons van het lichaam. Trauma activeert vaak een "vecht-, vlucht- of bevriezingsreactie", die zelfs tijdens de slaap kan worden getriggerd, wat slaapproblemen veroorzaakt.

Wat kun je als werknemer doen:

1. Creëer een slaapritueel: Bouw een rustgevend avondritueel in, zoals ademhalingsoefeningen of lichte stretching met bijvoorbeeld Yin Yoga, om het lichaam te helpen ontspannen voor het slapengaan. Dit kan de kans op nachtelijke stressreacties verminderen.

2. Zoek professionele hulp: Traumagerelateerde slaapproblemen vereisen vaak gespecialiseerde hulp. Overweeg traumatherapie zoals Somatic Experiencing of EMDR, die specifiek gericht zijn op het verwerken van traumatische ervaringen en het verminderen van stress.

3. Grenzen stellen op het werk: Bespreek je uitdagingen met je leidinggevende om een werkomgeving te creëren die ruimte biedt voor herstel, zoals flexibele werktijden of aangepaste taken als de nachtrust ontoereikend is.

De rol van de werkgever

Als werkgever is het essentieel om een omgeving te creëren waarin werknemers zich veilig voelen, vooral wanneer ze met de gevolgen van trauma worstelen. Slaapproblemen, veroorzaakt door stress en angst, kunnen leiden tot verminderde productiviteit, maar empathie en ondersteuning kunnen een groot verschil maken in hoe werknemers hiermee omgaan.

Wat kun je als werkgever doen:

1. Bied flexibele werktijden aan: Werknemers met slaapproblemen kunnen baat hebben bij flexibiliteit in hun werkuren, zodat ze kunnen werken op momenten dat ze zich het meest energiek en gefocust voelen.

2. Stimuleer het gebruik van mentale gezondheidsbronnen: Zorg ervoor dat werknemers toegang hebben tot therapie of counseling, met een focus op trauma. Werknemers moeten weten dat het bespreekbaar is om hulp te zoeken voor hun mentale gezondheid.

3. Creëer een rustgevende werkplek: Kleine veranderingen, zoals het aanbieden van rustplekken of het toestaan van korte ontspanningsmomenten tijdens de werkdag, kunnen helpen om de werkstress te verlagen en daarmee ook de kans op slaapproblemen te verminderen.

Collega’s en de onzichtbare last van trauma

Collega's hebben vaak geen idee van de interne strijd die sommige van hun medewerknemers doormaken. Iemand kan overdag functioneren, maar ’s nachts worstelen met ernstige stress en slaaptekort. Dit kan leiden tot irritatie, verminderde betrokkenheid of zelfs sociale terugtrekking op de werkvloer.

Wat je als collega kunt doen:

1. Toon empathie en geduld: Begrijp dat iedereen op zijn of haar eigen manier met stress en trauma omgaat. Geduldig en ondersteunend zijn kan een enorme impact hebben op de werkomgeving.

2. Respecteer grenzen: Niet iedereen voelt zich comfortabel om openlijk over trauma of slaapstoornissen te praten. Respecteer de grenzen van je collega’s en bied steun aan zonder te pushen.

3. Wees een luisterend oor: Als iemand zijn of haar zorgen deelt, luister dan zonder oordeel. Soms is het simpelweg aanwezig zijn al voldoende om een gevoel van steun te bieden.

Herstel en groei op de werkvloer

Hoewel trauma een diepe impact kan hebben, is herstel mogelijk. Met de juiste ondersteuning, zowel persoonlijk als op de werkvloer, kunnen werknemers leren om te gaan met de stress en de gevolgen van slaapstoornissen. Een werkplek die begripvol is en ruimte biedt voor herstel, kan helpen bij het bevorderen van persoonlijke groei en veerkracht.

Drie tips om slaapproblemen bij trauma te verminderen:

1. Gebruik mindfulness voor het slapengaan: Het beoefenen van mindfulness of geleide meditatie kan helpen om het zenuwstelsel te kalmeren en de kans op nachtelijke stressreacties te verminderen.

2. Houd een slaapdagboek bij: Door bij te houden wanneer en hoe vaak je wakker wordt, kun je patronen herkennen en deze bespreken met een therapeut of arts om een gerichte aanpak te vinden.

3. Vermijd stimulerende middelen in de avond: Koffie, alcohol en schermgebruik vlak voor het slapengaan kunnen stress versterken en slaap verstoren. Probeer minstens een uur voor het slapengaan te ontspannen zonder schermen of cafeïne.

Tot slot

Trauma en de bijbehorende slaapproblemen zijn een uitdaging voor werknemers, werkgevers en collega’s, maar met begrip, empathie en de juiste ondersteuning kunnen we een gezondere en meer veerkrachtige werkplek creëren. Door trauma te herkennen en manieren te vinden om stress en slaapproblemen aan te pakken, maken we de weg vrij voor herstel en persoonlijke groei.

In the midst of winter, I found there was, within me, an invincible summer.

- Albert Camus -

Heb jij of iemand in je team te maken met trauma en wil je ondersteuning bij het creëren van een veilige, ondersteunende werkplek? Neem gerust contact met mij op. Samen kunnen we werken aan herstel en welzijn.